ఖగోళము - ఆశ్లేష నక్షత్రము

ఖగోళము - ఆశ్లేష నక్షత్రము
(https://cherukuramamohanrao.blogspot.com/2018/11/blog-post.html)

నేను ఆశ్లేష నక్షత్రమును గూర్చిన వివరములను ఖగోళ పరముగా తప్ప జ్యోతిష పరముగా విశ్లేషించుట లేదు.

ఆశ్లేష నక్షత్రమునకు  అధిదేవత పాము. అది ఎట్లు అన్నది ఒకసారి గమనించుదాము. ఆచార్య వరరుచి భూమినుండి ఆకాశములోని ఆశ్లేషా నక్షత్రమును జూసి 'సర్ప ఋతు' అన్నాడు. భారతీయు గణిత శాస్త్రములో భూత సంఖ్యలు, కటపయాది సంఖ్యలను గూర్చి సవిస్తారముగా నేను మన పూర్వులు “π” విలువను "గోపిభాగ్యం...." అన్న శ్లోకములో ఏవిధముగా బంధించినారు అన్నవిషయమును తెలుపుటకు ముందు, తెలిపినాను. భూత సంఖ్యలలో మనకు ఎరుకలోని ఒక విషయము ఏ సంఖ్య లేక అంకెను తెలుపుతుందో, ఆపేరును వాడినపుడు ఆ అంకెను లేక సంఖ్యకు ప్రతీక వుండే సంజ్ఞను తీసుకొంటాము. ఉదాహరణకు ఋతు అంటే 6, ఋషి అంటే సప్తర్షులు 7, ఆవిధముగా.

ఆశ్లేష విషయములో వరరుచి గారు ‘సర్ప ఋతు’ అని వాడినారు. సర్ప అంటే పాము, అది వంకర టింకరగా వుంటుంది. ఋతు అంటే ఋతువులు. అవి ఆరు. అంటే మొత్తము అర్థమును క్రోడీకరించితే ఆశ్లేషా నక్షత్ర సముదాయము 6 నక్షత్రములను కలిగి పాముచుట్ట ను బోలి లేక పామువలె వంకరటింకరగా వుంటుంది అని గ్రహించవచ్చు. ఈ విషయమునే దీపికాకారుడు 'చక్రాకృతిః షణ్ణక్షత్రాత్మకం' అన్నాడు. ఇదే విషయమును వేదము 'ఆశ్రేషా నక్షత్రం- సర్పో దేవతా' అంటూవుంది. ఇంకా 'తేన సర్పాసో హవమాగమిష్టాః – ఏ రోచనే సూర్యస్యాపి సర్పాః' అని చెబుతుంది. దీనినిట్లుంచి సూర్యుని విషయమును గూర్చి పాశ్చాత్యుల పరిశోధనలను ఒకసారి చూద్దాము.

మనము భౌతిక శాస్త్రము(Physics)లోని కాంతి శక్తి (Light Energy) లో కాంతికిరణము ఒక గాజు పట్టకము(Glass Prism) గుండా పయనించినపుడు వర్ణవికిరణము(Divergence of Light) జరిగి VIBGYOR అన్న 7 రంగులుగా మారుతుందని చదివియుంటాము.

(Intermediate కు వస్తే 10th Syllabus గుర్తుంచుకోనక్కరలేదు అన్న మహనీయుల నీతివాక్యము విన్న వాడిని కాబట్టి, ఆ కోవకు చెందిన వారికి బహుశ ఇది గుర్తుండక పోవచ్చునని సంశయించుచున్నాను.)

1670 ప్రాంతములో అంటే 17వ శతాబ్దములో కాంతికిరణమును గూర్చి విస్తారమయిన ప్రయోగములు చేసి జగతికి చాటినవాడు Newton. దీనిని Corpuscular Theory అంటారు. Corpuscle అంటే ఒక అతిచిన్న పొట్లము (Packet) గా అనుకొనవచ్చు.  అంటే ఒక కాంతి కిరణము సూర్యునినుండి కొన్ని ‘కోట్ల’ కోట్ల  పాకెట్స్ గా అత్యంత సూక్ష్మాతి సూక్ష్మమైన, ఒక packet కు ఇంకొక packet కు గల, మధ్య దూరముతో సరళ రేఖలో  ప్రయాణము చేయుచున్నట్లు ఆయన ప్రతిపాదించినాడు. ఆయన తన ప్రతిపాదనను, పరావర్తనము, వక్రీకరణ సిద్ధాంతములతో సమర్థించుకొన్నాడు. అదే 1678 ప్రాంతములో Hygiene అనే Dutch Scientist వెలుతురు కిరణములు తరంగముల రూపములో పయనించుచున్నట్లు తెలిపినాడు. దీనిని Interfearence మరియు Difraction అన్న సిద్ధాంతాల సహకారముతో ఆయన తన వాదనను సమర్థించుకొన్నాడు.

ఒకే కాలము వారయినాకూడా తమ తమ సిద్దాంతముల మధ్య సమన్వయ సాధనకు వారు కృషి చేయలేదు.ఎవరి సిద్ధాంతమునకు వారు కట్టుబడి మొండిగా కూర్చొని ఉండిపోయినారు. పరిష్కారమునకన్నా పట్టుదల ముఖ్యమనుకొన్న మహనీయులు వారు. ఇందులో కూడా మనకు Newton పేరు మాత్రమే తెలుసు Hygiene మనలో చాలామందికి అగంతకుడే! దీనిని బట్టి Newton వంటి ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచిన శాస్త్రవేత్తకు స్వార్థము, అర్థము(ధనము)  తప్ప లోకహితార్థము లోపించినదని అర్థమగుట లేదా!

మిగిలినది మరొకసారి......
           ఖగోళము - ఆశ్లేష నక్షత్రము

                                 (2వ భాగము) 
ఈ పరస్పర వైరుధ్యములచే సమస్య సందిగ్ధముగానే ఉండిపోయినది 19వ శతాబ్దము వరకు. 

 Einstein 19వ శతాబ్దములో పై రెంటినీ సమన్వయము చేస్తూ Quantum theory ని ప్రతిపాదించినాడు. ఒక నావంటి పామరునికి అర్థమయ్యే రీతిలో చెప్పవలసి వస్తే ఈ corpuscles అన్నీ ఒకదానినొకటి ఆనుకొని తరంగ రూపములో పోతున్నాయి అన్నది ఈ ప్రతిపాదన. అంటే ఒక 12౦ సంవత్సరాలుగా ఇది Scientists అంగీకరిస్తున్న విషయము. అంటే అంతకు ముందుకాలము వరకు అయోమయావస్థలోనే ఆలోచనలను కలిగియుండినారు. ఇపుడు గ్రహ, గ్రహణ సంబంధితమైన వివరములు, వివరణలు ఈ సిద్ధాంతముననుసరించియే లోకమునకు చాటబడుచున్నవి. మన మహర్షులు ఈ విషయమును ఎన్నో లక్షల సంవత్సరముల క్రితము, అపౌరుషేయములైన మన వేదములలో చెప్పిన ఈ మాటను, మనకు అందించినారు. ఇంతటి విషయమును పాశ్చాత్యులు 12౦ సంవత్సరముల క్రితము మాత్రమే పుష్టి చేసుకొనగలిగినారు.

ఇపుడు మన వేదశాస్త్రములలో ఏమని తెలిపినారో ఒకసారి పరిశీలించుదాము.

అంతకన్నా ముందు శాస్త్ర చోదితమైన ఈ విషయమును గమనించండి.

రథస్యేకం చక్రం భుజగయమిత సప్తతురంగః

నిరలంబో మార్గః చరణరహితహ్ సరథిరపి.

 రవిర్యార్తేవంత్యం  ప్రతిదినమపారస్య నభసః 

క్రియాసిద్ధిః సత్వే భవతి మహతాం నోపకరణే.    

రథానికి చక్రమా ఒకటే!, కళ్ళెములా పాములు,గుర్రములా ఒకటి కాదు ఏడూ, మార్గమా సరళరేఖ కాదు, సారధి చూస్తామా అసలు కాళ్ళే లేవు, అయినా సూర్యుడు లోకానికి వెలుగు పంచుటకు తాను ప్రతిరోజు ఆ కష్టాన్ని అనుభవించుతూనే వున్నాడు/ఉంటాడు. మహనీయులు కేవలము ఆశయము-ఫలితముపై ధ్యాసనుంచుతారు కానీ తమకు కలిగే కంటకాలను గూర్చి కాదు, అన్న విషయాన్ని అక్షరాలా పాటించి ఉన్నతి సాధించిన శ్రేష్ఠులను  ఆదర్శముగా తీసుకుని వీరు అడుగు ముందుకు వేయటం జరిగింది.

శ్లోకార్థము అంతా మనకు ఈ సందర్భములో అవసరము లేదు. కావలసినది మాత్రమె తీసుకొందాము. పైశ్లోకములో ఎంత నిర్ద్వంద్వముగా, నిశితముగా  నిస్సంకోచముగా, చెప్పినారో గమనించినారు కదా! చక్రము ఒకటే అంటే రథము ఒక చక్రముతో నడువలేదు. ఒక వేళ రథమునకు మధ్యలో ఉంచితే నడువవచ్చునుు
అనుకొంటే నిశ్చలత లోపిస్తుంది, అంటే సూర్యుడు రథములో ఉంటాడు కానీ  కదలడు. చక్రమా కాలచక్రము. అది తిరుగుతూనే ఉంటంది, stand వేసి pedal త్రోక్కుతూవుంటే తిరిగే cycle చక్రము లాగా! ఇక సారధికి నడుము వరకే శరీరము. అతనూ కదలడు. 7 గుర్రములు, వర్ణ వికిరణము చెందే 7 రంగులు. పగ్గాలు పాములుఅంటే వంకరటింకరగా వుంటాయి. ఇంతకంటే గొప్పగా ఏ scientist కూడా చెప్పలేదు సూర్యుని గూర్చి.
అంతటి గొప్ప విషయములు చెప్పినవారు ఎల్లపుడూ‘కిం అర్థం దుఃఖబాజనం’ అనుకొన్నారు. అందుకే patent అన్న ఊహ కూడా వారికి రాలేదు.

మనము ఈ పాము నడకను బోలిన వెలుగు కిరణ ప్రయాణమును వేదములో ఏ విధముగా వర్ణింపబడినదో ఇపుడు చూద్దాము.
చివరి భాగము మరొక రోజు.........

  ఖగోళము - ఆశ్లేష నక్షత్రము (చివరి భాగము)
‘భుజగ నమితాః సప్త తురగాః

ఏదో రోచనే దివో, ఏవా సూర్యస్య రశ్మిషు

ఏషామప్సుషదః కృతం తేభ్యః సర్పేభ్యో నమః   

ఇక్కడ పైన చెప్పిన భుజగ నమితాః సప్త తురగాః అన్నది తీసుకొంటే ఏడు గుర్రములు పాములవలే, వంకరటింకరగా, వంగి వున్నాయి. ఇక రెండవ వచనములో ‘సూర్యస్య రశ్మిషు’ అన్న మాట వస్తుంది. రశ్మి అంటే కళ్ళెము మరొక అర్థము కిరణము. కిరణము అన్న అర్థము మనకు తెలిసినదే!

ఏడు గుర్రములకు కళ్ళెములు పాములు కదా! అవి  నిటారుగా వుండవు కదా! నిటారుగా వుంటే గుర్రములు నిలచిపోతాయి.

మరొక ఆశ్చర్యకరమగు వాస్తవమును పరిశీలించుదాము. జాతకాలు వ్రాయునపుడు రాశి, అంశ చక్రములను వేస్తాము. అందు మనము రాశి చక్రమును గమనించితే ఆశ్లేష నాలుగు పాదములు కర్కాటక రాశికి చెందుతాయి. ఆ చక్రములో దానికి పూర్తి వ్యతిరేక దశలో మకర రాశి వుంటుంది. మకరములో శ్రవణా నక్షత్రము తన నాలుగు పాదములనూ కలిగియుంటుంది. శ్రవణము విష్ణుమూర్తి నక్షత్రము. విష్ణువు వుంటే గరుత్మంతుడు అక్కడ వున్నట్లే! ఇందుకు సంబంధించి మనకు విష్ణు సహస్రనామములో 21వ శ్లోకము ఈ విధముగా వుంది.

‘మరీచిర్దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః’

భగవద్గీతలో శ్రీ కృష్ణుడు విభూతి యోగములో తనను గూర్చి ఈ విధముగా చెప్పుకొన్నాడు.

ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహమ్|

మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోऽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్  || 10-30 ||

నేను దైత్యులలో ప్రహ్లాదుడీని, లెక్కలు కట్టేవాళ్ళల్లొ కాలాన్ని, మృగాలలో మృగేంద్రుడిని, పక్షులలో గరుత్మంతుడిని.

గరుత్మంతునకు  సుపర్ణ అన్నది ఒక పేరు. ఈయన పక్షులకు రాజు. వైనతేయుడు అన్నది కూడా గరుత్మంతునియొక్క మరొక పేరు.అఖిల చరాచర జీవరాశులలో ఏదయితే శ్రేష్ఠమో అది శ్రీ మహావిష్ణువే! ఆవిధముగా ఒకే స్వరూపమును వేర్వేరు పాత్రలు అనగా శ్రీకృష్ణుడు, భీష్ముడు తెలియజెప్పినా అందు అభిప్రాయ భేదములు లేవు. అదే విధముగా నాగులలో శ్రేష్ఠుడగు అనంతుడు కూడా విష్ణ్వంశ సంభూతుడే!

మరి గరుడునికీ నాగులకూ వైరము కదా! ఇక్కడ ఈ విషయమును ఖగోళ పరముగానూ, కొంత లౌకికముగానూ చర్చించుదాము. గరుడుడు విష్ణు వాహనమే! ఆయన ప్రయాణమునకు ఉపయోగపడుతాడు.పరమాత్మ యోగములో ఉన్నపుడు ఆయన సమయమంతా అనంతునితోనే.

ఆశ్లేషా నక్షత్రము సర్పాకారము అని నిర్దారించుకొన్నాము. ఆశ్లేషా నక్షత్రము కర్కాటక రాశికి చెందినది. అదేవిధముగా విష్ణువు నక్షత్రము శ్రవణము. ఇది మకరరాశికి చెందినది. ఈ రెండు రాశులూ ఎల్లపుడూ 18౦డిగ్రీల కోణములో వుంటాయి. మరి సర్పము విష్ణు నక్షత్రమునకు సరళరేఖలో (180 డిగ్రీలు) ఉంటె విష్ణువు గరుత్మంతునితో ఉన్నట్లే కదా! కావున సుపర్ణుడగు విష్ణువు భుజగోత్తముడగు విష్ణువునకు 180 డిగ్రీల కోణములో వున్నాడు. సాపేక్షముగా ఈ రాశులు క్షితిజము నుండి ఉద్భవించి 180 డిగ్రీల కోణమును పాటీంచుతూ పయనించుచుంటాయి. అంటే మకరము పుట్టే సమయమునకు కర్కాటకము అస్తమించబోతూ వుంటుంది. అంటే గరుడుని చూస్తే పాము కనుమరుగౌతుంది అన్న లౌకిక, ప్రాకృతిక వాస్తవము ఇక్కడ ప్రతిఫలించుతూ వున్నది.

ఒక కర్కాటక రాశియేగాక సింహ,కన్య, తులా రాశులు కూడా సర్పాకృతి కలిగియుండుటతో అంతాకలుపుకొంటే అది మహా సర్పమౌతుంది. ఆవిధముగా ఆ ఆకృతిని ఆదిశేషునిగా ఊహించవచ్చు. ఆవిధముగా మనకు పై విషయములు అన్నింటికీ సమన్వయము కుదురుతుంది.

మరొక విషయమును గమనించుదాము.

ఒక దినము యొక్క సూర్యోదయాత్ ఏ నక్షత్రము ఉదయించుతుందో ఆ నక్షత్రము యొక్క అధిదేవత యొక్క వ్రతమును, పూజను, పండుగను పాటించుతారు. ఉదాహరణకు భాద్రపద శుక్ల చతుర్థి నాడు ‘వినాయక వ్రతమును’ ఆచరించుతాము. మనకు తెలిసిన 27 నక్షత్రములు గాక ఆకాశములో అనంత నక్షత్ర సముదాయాలున్నాయి. వానిలో వినాయక నక్షత్ర సముదాయమొకటి.

తరువాతి రోజయిన పంచమిని మనము ఋషిపంచమిగా గుర్తించి ఆచరించుతాము. ఖగోళ విషయములో ఋషి అంటూనే మనకు జ్ఞాపకమునకు వచ్చేది ‘సప్తర్షి మండలము’. ఇది 27 నక్షత్రమండలములలో లేకున్నా దీనికి కూడా ఉదయాస్తమానాలు వుంటాయి. ఆశ్లేష తరువాత వచ్చే మఖ నక్షత్రముతో బాటూ ఇవి కూడా చవితి తరువాతి రోజు అనగా పంచమి రోజున ఉదయించుతాయి కాబట్టి ఆరోజు ‘ఋషి పంచమి’ అయినట్లే చవితి రోజు ‘వినాయక నక్షత్రములు కూడా అత్యంత స్వల్ప భేదముతో ఆశ్లేషకు ముందు ఉదయించుటచే వినాయకుని జన్నిదమయినది సర్పాకృతి కల్గిన ఆశ్లేష. అదే మాటను మనము శ్రీ గణనాధాష్టకము లోని ఈ శ్లోకములో చూచుటయే గాక

ఈ శ్లోకము వేదవాక్కును సమర్థించుట కూడా చూస్తాము.

శ్లోll ముంజీ కృష్ణమృగాజినధరం నాగయజ్ఞోపవీతం

     బాలేందు సకళా ద్మౌళే వందేహం గణనాయకం 2

పై శ్లోకమును ‘నాగ యజ్ఞోపవీతనం’ అన్న వేదవాక్యము ఈ విధముగా పుష్టి చేయుచున్నది.

ఎంతటి విజ్ఞానమో గమనించినారు కదా! పరమతములలో వలె, వాళ్లకు ఉన్నాయి కాబట్టి మనకు వువుండవలెనను రీతిలో ఏర్పడినవి కావు. మన పండుగలు శాస్త్రార్థము సమన్వయము సహేతుకము అగు పర్వదినములు. 

అంతో ఇంతో ఎంతో కొంత తెలిసిన వారు, లేక, నాలాంటి తెలుసుకొన్నవారు చెబుతున్నపుడు మనసు పెట్టి చదవండి. ఉబుసుపోకకు ఊకదంపుడు కబుర్లు చెప్పుట లేదు. మన పూర్వుల ప్రతిభ గుర్తించండి.

చర్మ చక్షువులను జ్ఞాన చక్షువులుగా చేసి Telescopes(దుర్భిణులు) యొక్క సహాయము లేకుండా చూడగల్గిన మన సనాతన ఋషిగణమునకు మనఃపూర్వకముగా సాష్టాంగ దండప్రణామము తప్ప వేరేమి చేయగలము.

స్వస్తి

Madhavi Latha

Intha chakkati vishayalu vrasi, vedha vignanni panchuthunna meeku vinayapoorvaka namassulu. Dheenni poorthi sthayilo akalimpu cheskuney gnanam naku lenappatiki, Quantum theory and Astro Science meedha asakthi Walla chadivi ardham cheskogaliganu..mukhyam ga meeru vrasina theeru Chala asakthikaramga undhi 🙏